VIDOVI  CVETOVI 

Цветот за стеблото е обично прикрепен со цветна дршка (Pedunculus), а доколку таа отсуствува, велиме дека се тоа приседнати цветови. Дршката завршува со силно скусен и проширен дел со слабо изразени нодиуми, на кој се поредени останатите цветни елементи, познат како цветна ложа (Receptaculum).

Цветните елементи на цветната ложа можат да бидат заштитни (стерилни) и репродуктивни (фертилни) елементи.

Заштитни елементи

Тоа се главно листови што го претставуваат околуцветникот (цветната обвивка), кој во зависност од тоа од какви листови е изграден, може да биде:

• перигон, или хомохламиден, односно прост околуцветник, изграден од два круга на ливчиња кои се разликуваат по форма, големина и боја:
  • венчевиден перигон, кога ливчињата се слични на венечните
  • чашковиден перигон, кога ливчињата се слични на чашкините

• перијант, или хетерохламиден, односно сложен околуцветник, изграден од два круга на ливчиња кои се идентични:
  • чашка (Calyx или Sepala), зелени ливчиња со заштитна функција, од 2 до 5 во еден круг
  • венче (Corolla или Petala), живо обоени ливчиња со заштитна функција, секогаш повеќе од две

Репродуктивни елементи[уреди | уреди извор]

Цвет на дневен лилјан, каде се забележуваат шест прашници и стигмата (устенцето) на плодникот

Тоа се функционалните елементи на цветот, оние со кои растението се размножува и дава идни поколенија:

• прашници (Stamen, за група од прашници Androeceum), растителните машки полови "жлезди" во кои се образува поленот. Еден прашник е составен од:
  • прашнички конец (Filamentum)
  • прашничка ќеса (Anthera) (прашниците без антери се нарекуваат стаминодии)
    • полуантери (Theca)
    • сврзувачко стерилно ткиво (Connectivum)

• плодник или толчник (Pistillum, за група од плодници Gynaeceum), растителните женски полови "жлезди" во кои се образува и развива плодот. Еден плодник е составен од:
  • устенце (Stigma), за прифаќање на поленот
  • столпче (Stylus), го поврзува устенцето со
  • плодница или јајчник (Ovarium), се образуваат и развиваат семеновите зачетоци од кои се формира плодот.

Видови на цветови[уреди | уреди извор]

Цветови на повеќеглавоцветни растенија, меѓу кои и на Rudbeckia fulgida.

Цветовите можат да се поделат врз база на различни критериуми.

Според распоредот на цветните елементи на цветната ложа, разликуваме:

• спирални (ациклични) - елементите имаат спирален распоред на издолжена цветна ложа. Вакви се цветовите на лутичињата.
• кружни (циклични) - доста чести цветови, елементите поредени во круг на силно скусена цветна ложа.
• полукружни (семициклични) цветови - поедини елементи имаат спирален, а други кружен распоред.

Според местоположбата на прашниците и плодниците, има:

• хермафродитни - двополни цветови, на кои има и прашници и плодици, како кај перуниката
• еднополни цветови - машки или женски, поретки, на кои има само прашник или само плодник
• стерилни - бесполови цветови, имаат само околуцветник, како кај георгината.

Според местоположбата на машките и женските цветови, има:

• еднодомни - се развиваат на една единка, како кај пченката (кочан - женски, метличка - машки цвет)
• дводомни - се наоѓаат на различни единки, односно појава на посебен пол, како кај врбата
• тридомни - машките, женските и хермафродитните цветови се наоѓаат на три различни единки